foucault, akıl, özgürleşme ve ilerlemeyi birbiriyle özdeş kılan aydınlanmacı yaklaşımı kökten yadsımış; bilgi ile iktidarın yeni biçimleri arasındaki ilişkilere dikkat çekerek , aydınlanmacı gelişmenin yeni tür baskılara yol açtığını ileri sürmüştür.
foucault'a göre, tartışmasız bir gerçeklik olarak sunulan modern bilgi formları (bilim) , rasyonalite, toplumsal kurumlar, büyük dönüşüm ya da aydınlanma çağında iktidar ya da baskı kurma araçları olarak işlev görmüşlerdir.
1986 yılında vefat eden foucault, özellikle 70'li ve 80'li yıllarda yayımladığı yapıtlarla felsefe dünyasında büyük yankılara yol açmıştır. foucault için herşey, örneğin rasyonellik, bilgi, doğruluk tarihseldir, sosyokültürel gelişme tarafından belirlenmektedirler. bilgi, kuram ya da doğruluk içinde yaşanılan tarihsel koşullara görelidir.yani o koşullar tarafından belirlenmektedir. foucault, geleneksel felsefe anlayışının en temel öncülünü, akıl yürütmenin zaman ve uzay boyutlarını aşan standartları olması gerektiğini sorgulamakta , sorgulamakla kalmayıp yadsımaktadır.
foucault'a göre klasik çağda insan aklı her şeyi bir kaos ve düzensizlik içinde bulmuştur ve toplumsal evren, akıl tarafından , akla uygun bir biçimde düzenlenmeye başlamıştır. bir başka deyişle , her türlü insan deneyimi sistematik bir bilgi ya da söylem aracılığıyla düzenlemeye tabi tutulmaktadır. bu bilgi ve söylem inşası , dil üzerinden gerçekleşmiş yani dil üzerinde bilgi üretilerek topluma düzen vermek egemen mod konumuna gelmiştir.
foucault modernitenin temeli olan rasyonellik ilkesinin, indirgemeci ve baskıcı olduğunu ileri sürmektedir. ona göre bilgi ve doğru kavramları iktidarın ve üstünlük kurmanın 'olmazsa olmaz' parçalarıdır.
gençay şaylan /postmodernizm
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder