Montaigne /denemeler

Ruhları bir düşünceyle uğraştırıp dizginlerini tutmazsanız , uçsuz bucaksız bir hayal dünyasında , başıboş , öteye beriye dolaşıp dururlar. Böyle bir aylaklığın içinde ruhların kurmadığı hayal, düşmediği kuruntu , yaratmadığı gariplik kalmaz.
Sayıklayan hastalar gibi boş hayaller kurarlar.
Bir amaca bağlanamayan ruh , yolunu kaybeder ; çünkü, her yerde olmak hiçbir yerde olmamaktır.
...

(Horatius)
Her yerde olan hiçbir yerde değildir.
(Martialis)
Hayatımın son yıllarını elimden geldiği kadar kaygısız ve salt kendi rahatımı düşünerek geçirmeye karar verip de köşeme çekildiğim zaman , ruhuma edebileceğim en büyük iyiliğin onu tam bir başıboşluk içinde bırakmak olacağını düşünmüştüm; bırakalım kendi kendisiyle söyleşsin; kendi içinde, kendi hayalinde kalsın, demiştim. Yaşım beni daha olgun bir hale getirdiği için bunu artık kolayca yapabileceğimi umuyordum; fakat görüyorum ki:
Ruh başıboş kalınca türlü hayaller kuruyor.
(Lucianus)
Istediğimin tersine ruhum, yularından kurtulup kaçan bir at gibi kendini daha fazla yoruyor. Kafam durup dinlenmeden , hiçbir sıra , hiçbir ilintili gözetmeden öyle garip düşünceler , öyle saçma sapan hayaller kuruyor ki , ılerde bunların anlamsızlığını ve acayipliğini görüp kendinden utansın diye hepsini kaydetmeye başladım.
Montaigne /denemeler

Denemeler

Denemeler
Denemeler, 16. yüzyıl Fransız deneme yazarı Michel de Montaigne'nin ilk kez 1580 tarihinde yayımlanan deneme türünden eseridir. 107 denemeden oluşmuş bu kitabın özgün Fransızca adı Les Essais dir ve Türkçe'deki anlamıyla örtüşmektedir.
"Denemeler", daha çok eğitim ve felsefe konularına değinen ve ortaçağ dogmatizmini yıkan bir aydınlanma kitabıdır. Hümanist kültürün en önemli kaynaklarından biri olan bu yapıt, yazılmasının üzerinden 430 yıl geçmesine rağmen aydınlar...ın başucu kitabı olmayı sürdürmüştür. Sokrates'ten sonra insan üzerine eğilen en önemli düşünür kabul edilen Montaigne, bu kitabıyla Avrupa insanına özgür düşünmesini öğretmişti.

1603'te ilk kez İngilizce'ye tercüme edilen eser Türkçe'ye de ilk kez 1940'lı yıllarda Sabahattin Eyüboğlu tarafından kazandırılmıştı. Önce 1940 yılında Tercüme dergisinde tefrika edilen eser, 1947 yılında Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları tarafından kitap haline getirildi. 1950'li ve 1960'lı yıllarda aynı yayınevi eserin muhtelif yeni baskılarını yaptı. İlerleyen yıllarda başta Cem Yayınevi olmak üzere birçok yayınevi tarafından defalarca basıldı. Cem Yayınevi de ilk baskılarında Sabahattin Eyüboğlu'nun çevirisini kullandı.

Tarih felsefesi ders notları

Genellikle tüm varlığın oluşmundaki “ana madde” "ilk madde” olarak anlaşılan arkhenin, felsefenin iş gördüğü “ilkeler” olarak da anlaşılabilmesi olanaklıdır. Hatta bu biçimde anlaşılınca, felsefenin, önce incelediği soruna ve/veya alana ilişkin ilkeleri bulup sonra bulduğu ilkeler temelinde açıklama yapmayı yöntem haline getirdiği daha açık olarak anlaşılabilir. İlkelere varma, ilk olanı keşfetme kaygılarının sonucu olan böyle bir yöntem de tarih düşüncesi içerisinde onun başka bir çalışma alanı olarak düşüncenin oluşumunu ve gelişimini bir süreç halinde ele alan düşünce tarihinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Düşünce tarihi günümüzde de hem tarihin hem de felsefenin en önemli konularından biri olarak kabul edilmektedir.
Tarih felsefesi ders notları

Montaigne/Denemeler

Cicero'yu iyi anlatmaktan çok kendimi iyi anlamak isterdim. Kendi üzerimde edindiğim görgü, iyi bir öğrenci olsam , beni adam etmeye yeter de artar bile . Geçirdiği aşırı bir öfkeyi , bu azgınlığın kendini nelere götürdüğünü aklında tutan kişi , öfkenin çirkinliğini Aristoteles'te okuyacaklarından daha iyi görür ve daha haklı bir nefret duyardı ona karşı. Göze aldığı savuşturduğu belaları, ne sudan nedenlerle bir durumdan ötekine geçiriverdiğini aklında tutanlar, gelecek deği...şikliklere , durumlarını kavramaya hazırlıklı olurlar. Caesar'ın hayatındaki ibret dersleri bizim hayatımızdakinden daha çok değildir. Imparatorların olsun , halkın olsun herkesin hayatında bütün insanlık durumları vardır. Dinlemesini bilelim yalnız: ne eksiğimiz olduğunu kendi kendimize hep söylemekteyiz. Bir düşüncesinde kaç kez aldandığını unutmamış insan ne kadar budala olmalı ki kendi düşüncesinden kuşku duymasın .

Denemeler/ Montaigne

Alıntılar

O dövüşen adam Hektor'du, fakat öteki ,
O atların sürüklediği artık Hektor değildi.
Ovidius

Tanrılar vardır dedim ve diyeceğim her zaman
Ama insan işiyle uğraştıklarına inanmam
Emnius

Bütün umudum kendimde.
Terentius